Vanaf 2000 werd door Brown de lijn doorgetrokken van de evoluties van chaostheoretische benaderingen van het EEG. Hij stelde vast dat de bekomen verbeteringen met neurofeedback gepaard gingen met een verhoogde complexiteitsgraad van het EEG, dat dichter bij de rand van chaos kwam waardoor het systeem meer adaptief werd. Dit was een bevestiging van Sterman’s en Tansey’s bevindingen over een renormalisering van het EEG, gepaard met een verhoogde flexibiliteit en stabiliteit, zeg maar adaptatie.

De vroegere vaststellingen van Tansey en Sterman werden in de jaren 1990 door Tansey beschouwd als de uiting van een verbeterde synergie. Met deze interpretatie leunde hij onbewust aan bij een strekking binnen de chaostheorie die synergetica genoemd wordt, en die door Haken ontwikkeld werd. Op EEG-gebied werden de synergetica-ideeën doorgetrokken door Kelso, die aantoonde dat bij bifurcatie in gedragspatronen ook bifurcatie in EEG-patronen optrad. Dat was dan weer sterk in overeenstemming met Freeman’s bevindingen. Er zijn slechts enkele nuance verschillen, en uiteindelijk vervloeien de verschillende strekkingen die los van elkaar ontstonden meer en meer met elkaar.

Het was vooral in de synergeticahoek dat uitdrukkelijk van metastabiele systemen gesproken werd, en dat men niet alleen de attractoren bestudeerde, maar meer nog de factoren die bifurcaties in de hand werkten. Zo ging men op zoek naar de orde- en controleparameters van systemen. En vanuit die hoek ontwikkelde zich dan de zoektocht om actief controleprocessen als therapiemechanisme te gaan ontwikkelen.
Brown werd in zijn evolutie hierdoor sterk geïnspireerd en ging neurofeedback transformeren tot een chaoscontroleproces, waarbij op momenten dat het EEG neigde naar kritische punten een korte feedbackstimulus wordt gegeven die een oriëntatiereactie opwekt en daardoor het EEG automatisch bijstuurt, wat op een onbewust niveau verloopt. De kritische punten zijn de momenten waarop binnen bepaalde frequentiebanden een te grote variabiliteit optreedt, waardoor de complexiteit van het systeem in het gedrang komt omdat de attractoren van de andere frequentiebanden wat in de verdrukking geraken.

Brown ontwikkelde in zijn neurofeedbacksysteem ook de vernieuwing om niet het ruwe EEG-signaal te meten, maar een wiskundige transformatie hiervan, namelijk de Gabortransformatie. Hierdoor worden de EEG-signalen omgezet in “tijd-frequentie” eenheden. Daardoor wordt het mogelijk om op heel korte tijd (zowat 4 msec, aangezien de EEG-meetpunten gemeten worden met een meetsysteem van 256 Hertz) reeds te kunnen meten wat de impact is van de verschillende EEG-frequentiebanden.
Men heeft aangetoond dat deze informatie veel natuurgetrouwer de informatieverwerking in de hersenen weerspiegelt dan het klassieke EEG dat veel informatiearmer is. Het EEG is maar het resultaat van wat een eenvoudige meetmethode (voltagewisselingen over verloop van tijd) uit de complexere hersenactiviteit distilleert. Anders gezegd, het klassieke EEG zoals we het kennen is maar informatie over de elektrische hersenactiviteit zoals die met één bepaalde lens wordt bekeken.

Door talrijke herhalingen van deze chaosprocescontrole gaat het systeem zich uiteindelijk herzetten in een hogere complexiteitsgraad. Dit is mogelijk omdat het EEG systeem als een neuraal netwerk onbewust deze “herzetting” “leert”. In algemene termen kan van chaoscontrole spreken als men het heeft over het beïnvloeden van de controlefuncties van een attractor. In het geval van een verlaagde chaosgraad, zoals bij ADD-ADHD het geval is, bestaat er eigenlijk een abnormale overcontrole, zodat de behandeling zich richt op een zogenaamde “anticontrole”, zodat de overcontrole vermindert en het systeem een normale, hogere complexiteit verwerft.

Meisje van 13 jaar met ADD

Ter illustratie (Alan Bachers): een meisje van 13 jaar met ADD vertoonde op de middelste meetpunten van de schedel (C3 en C4) een ongewoon hoge alfa-activiteit, ook met de ogen open. Ze had problemen met het volhouden van de aandacht, was vaak met haar hoofd in de wolken, kon moeilijk volhouden bij haar huiswerk hoewel ze intelligent was. Al van bij de eerste sessie chaos-controle-neurofeedback verdween de sterke 10 Hz alfaband. Vanaf de volgende dag was ze veel aandachtiger, met een goed ochtendhumeur, en dit bleef ook zo de tijd nadien. Ze weende niet meer, werd immuun voor provocaties van haar zus, en bleef goedgemutst. Blijkbaar hadden de hersenen in dit geval de turbulentie al snel ontdekt en gecorrigeerd. De training werd nog wel enige tijd voortgezet om de bekomen resultaten te verstevigen.

Bron (2005):
add-adhd-plus.com/neurofeedback-statistische-resultaten.html (met toestemming overgenomen)

<<  terug     volgende  >>